Bouwen aan vertrouwen: mensgerichte verduurzaming in Alkmaar

Het is de meest voorkomende combinatie: grootschalig verbouwen terwijl bewoners thuisblijven. En dat is ook wat er in Oudorp gebeurde. Daken, vloeren en muren werden geïsoleerd, ramen en deuren vervangen, ventilatiesystemen en cv-ketels vernieuwd – en dat allemaal terwijl het dagelijks leven gewoon doorging. “Dat vraagt om meer dan technische kennis”, zegt Robin den Das, projectleider vastgoed en duurzaamheid bij Kennemer Wonen. “Het vraagt om aandacht, flexibiliteit en inlevingsvermogen.”

De BAM Woonreis als fundament
Aan die ingrediënten was er geen gebrek. BAM Wonen hanteert hiervoor al jaren een vaste aanpak voor bewonerscommunicatie: de zogeheten ‘Woonreis’. Die bestaat uit acht fasen – van bewustwording tot oplevering – waarin bewoners stap voor stap worden meegenomen. “We beginnen met luisteren”, legt Pascal Holleman van BAM Wonen uit, “en inventariseren wat voor mensen er wonen en wat er bij hen leeft. Daarna leggen we plannen goed uit en bouwen vanaf het begin aan vertrouwen. Dankzij die aanpak weten bewoners steeds waar ze aan toe zijn.”

Geen project zonder draagvlak
Dat de aanpak werkt, blijkt uit de cijfers: ruim 85 procent van de bewoners stemde in met de verduurzaming. “Zo’n hoog percentage is geen vanzelfsprekendheid”, zegt Holleman. “Je bereikt het door bewoners serieus te nemen.” Tijdens de voorbereidingsfase hielp BAM Wonen bewoners bijvoorbeeld met opruimen, snoeien en spullen verplaatsen. En ze deelden een kluskalender uit waarop per dag te lezen stond welke werkzaamheden waar plaatsvonden. “Precies weten wanneer er wat gebeurt, dat geeft rust.”

Speciaal maatwerk voor bijzondere bewoners
Uniek aan het project in Oudorp is dat twaalf van de woningen worden bewoond door mensen met een lichamelijke beperking. Zij krijgen dagelijkse zorg via zorgorganisatie Fokus. “Dan moet je écht maatwerk leveren”, benadrukt Den Das. “Voor deze mensen is hun woning veel meer dan een thuis: het is hun veilige basis én een zorgomgeving.”

De mensgerichte aanpak van BAM Wonen kwam hierbij goed van pas. Net als de geavanceerde technologie, legt Holleman uit: “Vooraf brengen we renovatiewoningen standaard digitaal in kaart met behulp van drones. De data zetten we om in 3D-tekeningen. In dit geval bepaalden we daarin ook exact de positie van de steigerpalen. Zo wisten we zeker dat rolstoelen er altijd tussendoor zouden passen.” Ook werd de werkplanning afgestemd op zorgmomenten. “Als een bewoner bijvoorbeeld ’s morgens zorg kreeg, planden we het werk pas vanaf 10 uur. En we werkten per woning met een vaste ploeg, zodat er geen onnodige wisselingen waren. Ook dat maakt het voor deze bewoners extra prettig en vertrouwd.”

Techniek en empathie hand in hand
De technische ingrepen zijn indrukwekkend: isolatie aan alle kanten, HR++-glas, vijf zonnepanelen per woning, en slimme ventilatiesystemen die automatisch reageren op de luchtkwaliteit. Maar minstens zo indrukwekkend is de mensgerichte uitvoering. “Wat BAM doet, gaat veel verder dan bouwen”, zegt Den Das. “Het is begeleiden, informeren, ontzorgen. Ze bouwen aan comfort, maar ook aan vertrouwen.” Een voorbeeld: tijdens de oplevering werd niet alleen uitgelegd hoe de nieuwe installaties werken, bewoners kregen ook een overzichtelijke opleverbrochure én een nazorgbrief. BAM Wonen organiseert nog een servicedag om extra uitleg te geven en eventuele onvolkomenheden die na oplevering ontstaan ook te verhelpen.

Geen uitzondering, maar toekomst
De renovatie in Oudorp staat niet op zichzelf. Het is onderdeel van een grotere verduurzamingsopgave binnen de Noord-Hollandse Duurzaamheidscoalitie, waarin BAM Wonen samenwerkt met meerdere corporaties. De ambitie: duizend woningen verduurzamen op een innovatieve, snelle én bewonersgerichte manier. “Door project overstijgend samen te werken, kunnen we leren van elk project”, zegt Den Das. “We verbeteren continu. Zo verlagen we de kosten, verhogen we de kwaliteit en – misschien wel het belangrijkst – maken we bewoners echt blij.”

Het genieten kan beginnen
De woningen zijn inmiddels opgeleverd. ‘Het ziet er prachtig uit’, hoort Den Das van veel omwonenden – die waren natuurlijk heel benieuwd wat er onder de steigers vandaan zou komen. En ook de bewoners zijn gelukkig. “Ze hebben ons op allerlei manieren bedankt”, vertelt Holleman. Met handgeschreven kaartjes, koffie en gebak en zelfs met een bevlogen speech voor het hele team. Prachtig, vond ik dat. En ik ben heel benieuwd hoe ze hun nieuwe woningen gaan ervaren, want dat begint nu natuurlijk pas. Het comfort van de nieuwe isolatie en luchtregeling. En wat dacht je van de veel lagere energierekening?”

En nu?
De werkzaamheden in Oudorp zijn afgerond, maar de samenwerking gaat hoe dan ook door. “We hebben elkaar goed leren kennen”, zegt Holleman. “Als je elkaars taal spreekt, kun je sneller schakelen. En dat is essentieel in dit soort trajecten.” Den Das sluit af: “Verduurzamen is geen trucje. Het is samenwerken, vooruitkijken en bovenal: luisteren. Naar elkaar, en naar bewoners. Dán maak je verschil.”